فارسجادا توركيسملر

واژگان تركي در زبان فارسي

تحصيلات تکميلي
نام و نام خانوادگي : مجتبي شعاعي
دانشكده : ادبيات و علوم انساني
استاد راهنما : دکتر سيد محمدتقي طيب
تاريخ دفاع : 11/7/77
رشته و گرايش : زبان شناسي همگاني
استاد مشاور : دکتر ساسان سپنتا
بررسي ورود واژه از زبان تركي به فارسي وعوامل زبان شناختي موثر در آن
چكيده
از آنجا كه قشر عظيمي از جامعه كشور ما را ترك زبانان تشكيل مي دهند، وقرن ها است كه به لحاظ دارا بودن وحدت ديني واشتراك فرهنگي با فارسي زبانان به همزيستي مسالمت آميز خود ادامه مي دهند، از اين رو شناخت زبان يكديگر به درك متقابل عمق بيشتري خواهد بخشيد، وچون زبان وسيله برقراري ارتباط ميان افراد جامعه مي باشد وبا ويژگيهاي خاص خود به يكديگر تاثير متقابل مي گذارند، زبان فارسي وتركي نيز از اين امر مستثني نيستند. لذا اين امر انگيزه اي شد تا در راستاي آشكار ساختن اين واقعيت، تاثير زبان تركي در فارسي در قالب اين تحقيق بررسي گردد وسابقه تاريخي وعوامل زبان شناختي آن نيز مورد ارزيابي قرار گيرد. از اين رو واژه هاي دخيل تركي در فارسي از فرهنگهاي معتبر فارسي دهخدا ومعين استخراج وطبق اهداف اين تحقيق به سه دسته جدا از هم تفكيك شدند.
دسته اول واژه هايي هستند كه امروزه اغلب آنها مورد استفاده عموم مردم قرار مي گيرند وخلائي را در زبان فارسي پر مي كننند وكسي كه به قرضي بودن آنها واقف نيست وتاكنون جايگزين مناسبي براي آنها وضع نگرديده ودر هر دو زبان فارسي وتركي روزمره به طور يكسان به كار مي روند.
دسته دوم واژه هايي را تشكيل مي دهند كه همانند دسته اول در مكالمات زبان فارسي فعالند وضمن اينكه داراي معادل فارسي نيز مي باشند، ولي به طور رايج به كار مي روند هرچند كه در شيوه هاي مختلف گفتار ونوشتار از معادلهاي فارسي نيز استفاده مي شود.
دسته سوم واژه هايي را تشكيل مي دهند كه در مقطعي از زمان وارد زبان فارسي شده ودر مقطعي ديگر از آن جدا گشته اند وجزء گنجينة لغات به كار رفته در زبان محسوب مي شوند وآنها را فقط در كتب قديمي مي توان يافت وهيچگونه تاثيري در زبان فعلي فارسي ننهاده اند.
كليه واژه ها واج نگاري شده اند وعلل حذف واژه هاي دسته سوم، در داخل پرانتز مقال هر يك با حرفي مشخص گرديده است. نتيجه اين بررسي ضمن اينكه همزيستي دراز مدت اين دو زبان را نشان مي دهد، مي تواند واژگان بيگانه تركي را كه در فارسي فعال هستند شناسايي نموده ودر جهت اهداف كلي پالايش زبان فارسي از واژه هاي دخيل تركي به كار گرفته شود.

واژگان قرضي تركي در زبان فارسي, / محمودعلي چهرگانيمنتظر؛ به راهنمايي: علي افخمي.
چهرگانيمنتظر، محمودعلي

ك + 604 صفحه،جدول،كتابنامه

پايان نامه (كارشناسي ارشد) -- دانشگاه تربيت مدرس، تهران، 1372
رايجترين نمونه از پديدههاي قرضي زباني واژههاي قرضي ميباشند، در اين مورد گويندگان يك زبان واژهها زبان ديگر را عينا در زبان خود بكار ميبرند. مطالعه روزنامه، مجله، كتاب و گوش دادن به راديو و تلويزيون مارا به اين حقيقت روبرو ميسازد كه زبان فارسي داراي انبوهي از واژههاي قرضي است . اين واژهها، گاه همراه با نوآوريهاي فرهنگي هستند و خلائي را در زبان فارسي پر ميكنند تا زماني كه اهل زبان، واژه موجه و مناسبي براي آن پيدا كنند. معذالك واژههائي نيز يافت ميشوند كه با وجودي كه خلائي را در زبان فارسي پر نميكنند، جزو گنجينه لغات زبان فارسي قرار گرفتهاند. منظور از واژگان تركي، كليه واژگاني است كه از زبانهاي مختلف تركي (آذري، استانبولي، قزاقي، قرقيزي، تركمني، جغتايي، ازبكي و غيره) در طي قرون متمادي وارد زبان فارسي شدهاند. بر اساس اطلاعات موجود در منابع تاريخي و ادبي تركان، علاوه بر سكونت حتي قبل از اسلام در مناطقي از ايران كنوني مثل تركمن صحرا و گنبد، در قسمتهايي از آذربايجان فعلي ايران نيز سكونت داشتهاند. اسامي مناطق، كوهها، رودخانهها و امثالهم مانندˆاوشكاياˆ(قايا) Uskaya (gaya) (اسكو)ˆاوجانˆUjan (بستانآباد) وˆ كوههاي بش بارماك (ق) Besbar mak(g) و غيره در قبل از اسلام در ايران نشانگر سكونت تركان از ديرباز در مناطقي از ايران ميباشد. خلف تبريزي در برهان قاطع نيز يادآوري مينمايد كه به سبب ارتباط نزديك ايرانيان با اعراب و تركان، نفوذ زبان تركي در حتي در قبل از اسلام در زبان فارسي ديده ميشود. اينجانب با جستجو در فرهنگهاي مهم فارسي از جمله، لغتنامه دهخدا، فرهنگ معين، خرد، عميد، برهان قاطع، الفبائي قياسي مشيري، سعدي و ديگر فرهنگها و بررسي و تطبيق واژههاي استخراجي در فرهنگهاي درخشان، فرهنگ تركي، فارسي بهزادي، فرهنگ تركي، فارسي محمد پيفون و غيره، توانستم بيش از 4200 واژه تركي و 1500 اعلام تركي كشف و استخراج نمايم.
واژهنامهها / زبان فارسي / زبان تركي / واژههاي قرضي

Glossaries / Persian language / Turkish language / Loan words
نوع مدرك : گزارش مردم شناسي
ديگار ، ژان پي ير ، پژوهشگر [ گزارش مردم شناسي : ]
عناصر تركي در واژگان شباني بختياري , نوشته : ژان پي ير ديگار ، اگزاويه دوپلانول ، لوئي بازن ؛ ترجمه اصغر كريمي
[بي جا : بي نا ، بي تا]
, 13 برگ
, مقاله در مجموعه مقالات مردم شناسي ، دفتر دوم (سال : 62) به چاپ رسيده است .
, مركز اسناد و مدارك
گزارش شامل بررسي ويژگي هاي عمومي ايل بختياري ، تاريخ نظام كوچ نشيني در ميان عشاير بختياري ، عناصر تركي در واژگان شباني بختياري و تحليلي بر واژگان تركي در گويش بختياري است .
, دوپلائول ، اگزاويه, نويسنده همكار / بازن ، لوئي, نويسنده همكار / كريمي ، اصغر, مترجم
,
دانشگاه زنجان, دولتي
لغات و اصطلاحات تركي در فارسي Turkish words in persian literature
,
, دانشگاه زنجان, دولتي
,
,
,
,
, h t t p : / / d a t a b a s e . i r a n d o c . a c . i r
, بررسي، آرا و نظريههاي جغرافينويسان و مورخاني كه در مورد "زبان آذربايجاني" و "زبان تركي" و موارد اختلاف و يا يكي بودن آنها نويسندگان ياد شده در آثار خود تحقيق و بررسي داشتهاند و اظهار نظرهاي موافق و يا مخالف ارائه نمودهاند استخراج لغات تركي-بررسي نحوه ورود لغات تركي در زبان و ادبيات فارسي-ارائه شواهد مثالي از لغات تركي كه در متون نظم و نثر راه پيدا كرده است .
, تاريخ اجراي طرح 1376 تا 1377 ميزان پيشرفت كار 100
, دانشگاه زنجان
, دانشگاه زنجان, دولتي. 2500000
, زبان تركي / زبان فارسي / واژه / اصطلاحات
http://dbase.irandoc.ac.ir/00295/00295782.htm